Od stycznia 2024 roku obowiązują nowe przepisy regulujące zakres i sposób wsparcia skierowanego do opiekunów małoletnich osób niepełnosprawnych. Nowy system zmodyfikował ten wynikający z dotychczasowego brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych.
Nowy system przewiduje m.in., iż opiekun będzie mógł łączyć pracę zawodową
z pobieraniem świadczenia, o co przez wiele lat zabiegało środowisko opiekunów osób niepełnosprawnych.
Kto może otrzymać świadczenie?
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- matce albo ojcu,
- innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego;
– jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem
o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
- konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (tzw. pkt 7)
- oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka
w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (tzw. pkt 8).
Kluczową zmianą w porównaniu do stanu sprzed 1 stycznia 2024 roku jest możliwość łączenia aktywności zawodowej, bez żadnych ograniczeń, z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Wynika to z nowelizacji art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych polegającej na:
- wykreśleniu od 1 stycznia 2024 r., przy ustalaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach, warunku rezygnacji bądź niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przez opiekuna sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną, jako warunku przyznania opiekunowi prawa do świadczenia pielęgnacyjnego;
- również posiadany przez opiekuna status rolnika, małżonka rolnika, czy domownika rolnika, nie stanowi żadnej przeszkody w otrzymywaniu od 1 stycznia 2024 r. świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach, bez konieczności rezygnacji przez opiekuna będącego rolnikiem, małżonkiem rolnika lub domownikiem rolnika z prowadzenia gospodarstwa rolnego/z pracy w gospodarstwie rolnym, co wynika z uchylenia art. 17b ustawy o świadczeniach rodzinnych;
- świadczenie pielęgnacyjne na nowych, obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. zasadach, przysługuje również w sytuacji gdy opiekun dziecka w wieku do ukończenia 18 r. życia ma ustalone prawo do własnej emerytury lub renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego, co wynika z uchylenia art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy
o świadczeniach rodzinnych.
Wysokość świadczenia
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje aktualnie w wysokości 2899,00 zł. miesięcznie.
Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia, a polega ona na zwiększeniu kwoty świadczenia pielęgnacyjnego o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnikiem waloryzacji jest procentowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa
w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
WAŻNE!
Kolejną bardzo ważną zmiana było to, iż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, o której mowa wyżej podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka przez osobę uprawnioną. Dzięki zmianie przepisów opiekun zajmujący się więcej niż jednym dzieckiem uprawnionym do świadczenia otrzyma wielokrotność świadczenia
w pełnej wysokości.
Jak uzyskać świadczenie na nowych zasadach, kiedy obiera się już świadczenie pielęgnacyjne?
Osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 r. życia, które pobierają już świadczenie pielęgnacyjne przyznane im zgodnie z dotychczasowymi przepisami i które chcą otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach, muszą złożyć nowy wniosek o to świadczenie z jednoczesnym oświadczeniem o rezygnacji ze „starego”, dotychczas otrzymywanego świadczenia pielęgnacyjnego.
Źródła:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniu świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323.).