Sposoby rozwiązania umów o pracę

Umowę o pracę można rozwiązać:

• na mocy porozumienia stron – co do zasady korzystne rozwiązanie tak dla pracownika jak i pracodawcy oznacza, że obie strony czynią sobie wzajemne ustępstwa, należy jednak pamiętać o tym, że taki sposób rozwiązania stosunku pracy może przełożyć się na uprawnienie do zasiłku dla bezrobotnych. Jest to umowa, na której warunki zgodę muszą wyrazić obie strony.
• przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem);
• przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia);
• z upływem czasu, na który była zawarta – dotyczy wyłącznie umów zawartych na czas określony, w tym na okres próbny i na zastępstwo. Co do zasady nie stwarza ryzyka związanego z roszczeniami pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy.

 

Rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia:

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony i nieokreślony uzależniony jest od okresu zatrudnienia pracownika i wynosi on:

• 2 tygodnie w przypadku zatrudnienia krótszego niż 6 miesięcy.
• 1 miesiąc dla pracowników zatrudnionych powyżej 6 miesięcy a poniżej 3 lat.
• 3 miesiące dla pracowników zatrudnionych przez okres 3 lat i więcej.

W przypadku osób zatrudnionych na okres próby, okres wypowiedzenia wynosi art 34 k.p.:

Dla okresu próbnego zatrudnienia wynoszącego 2 tygodnie okres ten wynosi 3 dni.

Dla okresu próbnego zatrudnienia dłuższego niż 2 tygodnie okres ten wynosi 7 dni.

Dla okresu próbnego zatrudnienia wynoszącego 3 miesiące okres ten wynosi 2 tygodnie.

W zależności od długości okresu zatrudnienia danego pracownika a także trwania umowy o pracę (umowa na okres próby, czas oznaczony czy nieoznaczony), wypowiedzenie umowy może być liczone w dniach, tygodniach czy miesiącach.

Przy okresie wypowiedzenia liczonego w dniach – od pierwszego dnia roboczego, następującego po dniu doręczenia wypowiedzenia.

Przy okresie wypowiedzenia liczonym w tygodniach – od pierwszej niedzieli występującej po dniu złożenia wypowiedzenia.

Przy okresie wypowiedzenia liczonym w miesiącach – od pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym zostało złożone wypowiedzenie.

Wskazać należy, że okres zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie, bez względu na jakiekolwiek przerwy między kolejnymi umowami w zatrudnieniu liczony jest w sposób ciągły.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony wlicza się okres wypowiedzenia tej umowy.

 

Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:

• uprawnienie pracodawcy –
  • WINA PRACOWNIKA: zgodnie z art. 52 k.p., umowa może zostać rozwiązana bez wypowiedzenia i bez zachowania okresu wypowiedzenia, z winy pracownika, tzw. zwolnienie dyscyplinarne. Może to nastąpić w razie:
    • ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
    • popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
    • zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

• BRAK WINY PRACOWNIKA: zgodnie z art. 53 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:
• jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
  • dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
  • dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
• w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.

Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.

• uprawnienie pracownika – pracownik również może, na mocy art. 55 k.p. rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zgodnie z tym przepisem pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli:
  • zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.
  • ponadto pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym wyżej także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia. W takich wypadkach oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Co ważne rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych wyżej pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

 

Zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia – art 36(2)kp.

W okresie wypowiedzenia umowy o pracę bez względu na rodzaj umowy, pracodawca może jednostronnie zwolnić pracownika w okresie wypowiedzenia z obowiązku świadczenia pracy bez względu na to, która ze stron wypowiedziała umowę o pracę.

W tym przypadku nie jest wymagana zgoda pracownika, który zachowuje prawo do wynagrodzenia za ten okres. 

 

ZAGADNIENIA PRAKTYCZNE:

Czy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, pracownik może pójść na zwolnienie lekarskie?

Oczywiście, pracownik może korzystać w tym czasie ze zwolnienia lekarskiego. Przebywanie na tzw. L4 nie spowoduje jednak, że okres wypowiedzenia umowy będzie nieważny lub zostanie przedłużony. Ponadto do ostatniego dnia pracy pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu i za ten okres należy mu się wynagrodzenie chorobowe.

Natomiast nie można zwolnic pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, jeżeli nie upłynął jeszcze okres przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Takie rozwiązanie nie dotyczy sytuacji, kiedy pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację.

To, co jest ważne dla pracownika, który przebywa na zwolnieniu lekarskim to fakt, że w przeciwieństwie do pracodawcy może on w każdej chwili złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Jak długo pracownik może przebywać na zwolnieniu lekarskim w okresie wypowiedzenia umowy o pracę?

Pracownik może przebywać na zwolnieniu lekarskim w okresie wypowiedzenia tak długo, jak długo lekarz uzna jego niezdolność do pracy. Maksymalnie może przebywać na zwolnieniu chorobowym przez 6 m-cy czyli 182 dni. Jeżeli w tym czasie skończy mu się okres wypowiedzenia umowy o pracę a okres leczenia się wydłuża, wówczas zasiłek chorobowy będzie wypłacać ZUS.

Co w sytuacji, jeżeli pracownik zachoruje po zakończeniu stosunku pracy?

 Nabędzie on prawo do zasiłku chorobowego, gdy zachoruje w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia lub nie później niż w ciągu 3 miesięcy w razie chorób zakaźnych lub takich, w których objawy ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby Choroba pracownika musi jednak trwać nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni.

Ważne:

Wykonywanie innej pracy podczas zwolnienia lekarskiego w okresie wypowiedzenia, może skutkować utratą wynagrodzenia chorobowego za cały okres przebywania na zwolnieniu lekarskim, a nawet może zakończyć się dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy.