Tu przeczytasz o następujących zmianach w prawie:
- Czy choroba dziecka przerywa urlop wypoczynkowy
- Czy pracodawca może odmówić udzielenia zwolnienia z powodu siły wyższej?
- Od stycznia 2024 do 800 zł wzrośnie świadczenie wychowawcze
- Kodeks pracy 2023 – urlop ojcowski
- Szczególna ochrona stosunku pracy w związku z urlopami rodzicielskimi
- Nowy 5-dniowy urlop opiekuńczy
- Nowelizacja kodeksu karnego
- Nowe kwoty dofinansowania z NFZ i PFRON do aparatów słuchowych w 2023r.
Czy choroba dziecka przerywa urlop wypoczynkowy
Pracownik zaplanował urlop w dniu 5 czerwca 2023 r. W tym dniu udał się do lekarza z dzieckiem i uzyskał zwolnienie lekarskie (opieka nad dzieckiem) w dniach od 5 czerwca do 7 czerwca. Czy w tej sytuacji zwolnienie lekarskie przerywa urlop wypoczynkowy? Czy rozpoczęty dzień urlopu wraca do puli urlopowej?
Choroba dziecka pracownika nie przerywa trwającego już urlopu.
Obligatoryjne przesunięcie nierozpoczętego urlopu na termin późniejszy następuje w przypadku, gdy pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy. W szczególności stanie się tak z powodu (art. 165 k.p.):
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- powołania na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i ojcowskiego.
W opisanej sytuacji mamy jednak do czynienia z rozpoczętym urlopem (5 czerwca pracownik był już na urlopie). Przerwanie już rozpoczętego urlopu (brak możliwości wykorzystywania urlopu) następuje zaś w zamkniętej grupie przypadków wymienionych w art. 166 k.p. Wśród nich znajduje się czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby, ale dotyczy to choroby pracownika. Opieka nad chorym dzieckiem nie przerywa urlopu. Takie przerwanie wymagałoby zgody pracodawcy.
Źródło: https://inforfk.pl/aktualnosci/8732699,Czy-choroba-dziecka-przerywa-urlop-wypoczynkowy.html
Czy pracodawca może odmówić udzielenia zwolnienia z powodu siły wyższej?
Pracodawca ma prawo odmówić zwolnienia z powodu siły wyższej w przypadku naruszenia procedury ubiegania się przez pracownika o takie zwolnienie. Pracownik powinien złożyć wniosek w sprawie udzielenia zwolnienia od pracy najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia (w domyśle przed rozpoczęciem dniówki roboczej).
Jednym z nowych uprawnień pracowniczych jest zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. Zgodnie z nową regulacją kodeksu pracy pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Zasadą jest, że pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Działając na zasadzie przeciwieństwa można przyjąć, że pracodawca będzie uprawniony do odmowy udzielenia zwolnienia, jeżeli pracownik naruszy termin w zakresie składania wniosku. Należy bowiem pamiętać, że pracownik sam sobie nie może udzielić zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach.
Jeżeli tym samym pracownik naruszy termin zgłoszenia wniosku i sam sobie udzieli wolnego od pracy – pracodawca będzie miał prawo nie tylko odmówić udzielenia wolnego (wstecz), ale również uznać nieobecność pracownika za nieusprawiedliwioną
Od stycznia 2024 do 800 zł wzrośnie świadczenie wychowawcze
Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wychowawczego wzrośnie z kwoty 500 zł do 800 zł – zakłada opublikowany projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zmiana wysokości świadczenia nastąpi z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku.
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Regulacja zakłada podwyższenie świadczenia „500 plus” do wysokości 800 zł miesięcznie. Wypłata świadczenia wychowawczego w nowej wysokości ma nastąpić do 29 lutego 2024 r. z wyrównaniem od 1 stycznia 2024 r.
Zmiana wysokości świadczenia nastąpi z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku.
„Podniesienie wysokości świadczenia wychowawczego pozwoli na dalsze zwiększenie skuteczności programu +Rodzina 500 plus+ i jednocześnie stanowi zabezpieczenie lepszych warunków rozwoju dla polskich rodzin. Proponowana zmiana jest też zgodna z oczekiwaniami wyrażanymi przez społeczeństwo” – podkreślono z uzasadnieniu do projektu.
Świadczenie 500 plus przysługuje od narodzin dziecka aż do ukończenia przez nie 18. roku życia. Prawo do niego mają zarówno dzieci przebywające w rodzinach, jak i w pieczy zastępczej.
Źródło: https://inforfk.pl/aktualnosci/8727659,Swiadczenie-wychowawcze-wzrosnie-do-800-zl.html
Kodeks pracy 2023 – urlop ojcowski
Pracownikowi, któremu urodziło się dziecko, przysługuje z tego tytułu urlop ojcowski. Urlop ten jest niezależny od uprawnień matki dziecka w związku z macierzyństwem, co oznacza możliwość korzystania z urlopu ojcowskiego przez pracownika – ojca dziecka np. w tym samym czasie, gdy matka korzysta z urlopu macierzyńskiego albo rodzicielskiego, lub po zakończeniu przez nią tych urlopów, a nawet gdy matka dziecka w ogóle nie ma prawa do tych urlopów, ponieważ nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.
Prawo do urlopu ojcowskiego przysługuje również pracownikowi – ojcu dziecka, który przysposobił dziecko, natomiast nie przysługuje, jeżeli przyjął dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, lub jest opiekunem prawnym dziecka.
Ważne
Prawo do urlopu ojcowskiego nie przysługuje pracownikowi na etapie postępowania o przysposobienie dziecka, a dopiero po jego zakończeniu i uprawomocnieniu się postanowienia w tej sprawie. Przykład
Pracownicy przyjęli w maju 2023 r. na wychowanie półroczne dziecko z zamiarem jego przysposobienia. W związku z tym złożyli wniosek w tej sprawie do sądu opiekuńczego o wszczęcie postępowania adopcyjnego. Od 15 maja 2023 r. pracownica korzysta z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni na to dziecko. Pracownik będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o adopcji, ponieważ w świetle prawa dopiero wówczas stanie się ojcem tego dziecka.
Po zmianie przepisów został skrócony okres, w którym ojciec dziecka może wykorzystać urlop ojcowski. Urlop ten może być wykorzystany przez pracownika – ojca dziecka w każdym czasie, jednak w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia:
- urodzenia dziecka lub
- uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko przysposobione 14 roku życia.
Niewykorzystany w tych terminach urlop ojcowski przepada.
Warto wskazać, że przed zmianą przepisów w tym zakresie ojcowie lub opiekunowie mogli wykorzystać ten urlop w ciągu 24 miesięcy od urodzenia dziecka lub uprawomocnienia się postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.
Ubezpieczeni podlegający ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu niż pracowniczy mają prawo do zasiłku macierzyńskiego za taki sam okres, jak okres urlopu ojcowskiego określony w Kodeksie pracy i mogą korzystać z tego zasiłku na takich samych zasadach, jak pracownicy.
Wymiar urlopu i zasady korzystania
Urlop ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni, jednak możliwe jest wykorzystanie go w dwóch częściach, po jednym tygodniu w różnych terminach
Przykład
Dziecko pracownika urodziło się 6 maja 2023 r. Pracownik wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego na okres od 15 do 21 maja 2023 r. (7dni). Pozostałą część urlopu w wymiarze 1 tygodnia będzie mógł wykorzystać w okresie późniejszym, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia.
Wymiar urlopu ojcowskiego jest taki sam w przypadku, gdy urodzi się albo zostanie przysposobione jedno dziecko, jak i wtedy, gdy przy jednym porodzie urodzi się więcej niż jedno dziecko albo w razie adoptowania jednocześnie więcej niż jednego dziecka. Gdy urodzą się np. bliźnięta, urlop ojcowski nadal wynosi 2, a nie 4 tygodnie.
Źródło: https://inforfk.pl/aktualnosci/8727098,Kodeks-pracy-2023-urlop-ojcowski.htm
Szczególna ochrona stosunku pracy w związku z urlopami rodzicielskimi
Od 26 kwietnia 2023r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie ochrony pracowników przed zwolnieniem z pracy w związku z korzystaniem przez nich z urlopów związanych z rodzicielstwem.
Przede wszystkim wydłużył się zakres czasowy tej ochrony. Obecnie nadal podlega jej pracownica w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, ale ochrona ta przysługuje już nie tylko w samym okresie korzystania z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części, lecz już od dnia złożenia wniosku o te urlopy, a także już od dnia złożenia wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego – do dnia zakończenia tego urlopu.
Ponadto w ww. okresach pracodawca nadal nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy (udowodnienie istnienia tych przyczyn należy do pracodawcy). Dodatkowo jednak w tych okresach pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub pracownikiem (art. 177 § 1 Kodeksu pracy).
Ważne
Od 26 kwietnia 2023 r. pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z pracownikami korzystającymi z urlopów związanych z rodzicielstwem.
Przykład
Pracownik złożył wniosek o udzielenie mu 24-tygodniowego urlopu rodzicielskiego na 3 tygodnie przed planowanym jego rozpoczęciem. Po 1,5 tygodnia na jednym z portali internetowych ukazało się ogłoszenie o naborze na stanowisko zajmowane przez tego pracownika, przy czym oferowana była nie umowa o pracę na czas określony (na zastępstwo), ale umowa na czas nieokreślony. Takie działanie pracodawcy, czyli poszukiwanie kandydata na stanowisko zajmowane przez pracownika, można uznać za prowadzenie przygotowań do zwolnienia pracownika z pracy w okresie ochronnym, tj. w okresie po złożeniu ustawowym terminie wniosku o udzielenie mu urlopu rodzicielskiego.
Terminy na złożenie wniosków o udzielenie części urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także o udzielenie urlopu ojcowskiego albo jego części i urlopu rodzicielskiego albo jego części są elastyczne. Pracownik może złożyć te wnioski z dużym, nawet rocznym wyprzedzeniem. Przepisy Kodeksu pracy określają jedynie minimalny termin na złożenie wniosku o taki urlop. W związku z tym z przepisów wynika, że w przypadku złożenia przez pracownika wniosku o urlop wcześniej niż w terminach określonych w Kodeksie pracy wyżej opisana szczególna ochrona trwałości stosunku pracy zaczyna obowiązywać na:
- 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
- 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części;
- 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części.
Przykład
Pracownik zamierza korzystać z 8-tygodniowego urlopu rodzicielskiego od 12 lipca 2023 r. Wniosek o ten urlop złożył jednak już 5 czerwca br. Pracownik ten jest objęty szczególną ochroną trwałości zatrudnienia dopiero na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu, tj. od 21 czerwca br., a nie od dnia złożenia wniosku o udzielenie mu tego urlopu.
Warto też zauważyć, że obecnie ta szczególna ochrona stosunku pracy dotyczy także pracowników w okresie próbnym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem we wskazanych powyżej okresach może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (udowodnienie istnienia tych przyczyn należy do pracodawcy). Pracodawca jest zobowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę lub pracownika zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia pracownicy lub pracownikowi przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Do pracownika, który wystąpił z wnioskiem o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części przed 26 kwietnia 2023 r., stosuje się już nowe, wyżej opisane przepisy o szczególnej ochronie trwałości zatrudnienia. Także do pracownicy w ciąży oraz pracownika korzystającego 26 kwietnia br. z urlopu macierzyńskiego w okresie próbnym nieprzekraczającym 1 miesiąca stosuje się nowe przepisy o szczególnej ochronie trwałości zatrudnienia. Ważne
Do pracownicy w ciąży oraz pracownika korzystającego 26 kwietnia 2023 r. z urlopu macierzyńskiego w okresie próbnym nieprzekraczającym 1 miesiąca stosuje się nowe przepisy o szczególnej ochronie trwałości zatrudnienia.
Nowy 5-dniowy urlop opiekuńczy
W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzono także urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych (bez zachowania prawa do wynagrodzenia za czas tego urlopu).Za członka rodziny uważa się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka.
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
Urlopu udziela się na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
We wniosku o urlop opiekuńczy wskazuje się:
- imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych,
- przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika oraz w przypadku członka rodziny – stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny – adres zamieszkania tej osoby. Okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Przykład
Pracownik od wielu lat mieszka z partnerką życiową w jednym gospodarstwie domowym (nie są oni małżeństwem). Partnerka miała wypadek samochodowy i korzysta z rehabilitacji, na którą nie jest w stanie sama dojechać i potrzebuje pomocy. Po zmianach przepisów Kodeksu pracy pracownik w takim przypadku może skorzystać z urlopu opiekuńczego, ponieważ mieszka on z partnerką w jednym gospodarstwie domowym, a partnerka potrzebuje jego wsparcia z poważnych względów medycznych. W sprawie udzielenia urlopu pracownik musi wystąpić do pracodawcy z wnioskiem najpóźniej 1 dzień wcześniej przed jego rozpoczęciem (np. wizyta u rehabilitanta jest we wtorek, to wniosek musi zostać złożony w poniedziałek albo wcześniej)
Nowe przepisy nie definiują przesłanki „opieki lub wsparcia poważnych względów medycznych”, zatem to pracodawca będzie decydował o udzieleniu urlopu opiekuńczego. W razie sporu między stronami stosunku pracy rozstrzygnięcie dotyczące zasadności skorzystania z tego uprawnienia należy do sądu pracy.
Za czas urlopu opiekuńczego nie przysługuje pracownikom wynagrodzenie.
Źródło: https://inforfk.pl/aktualnosci/8706953,Kodeks-pracy-2023-nowy-5dniowy-urlop-opiekunczy.html
Nowelizacja kodeksu karnego
Nowelizacji Kodeksu karnego m.in. zaostrza kary za najcięższe przestępstwa i wprowadza tzw. bezwzględne dożywocie oraz konfiskatę aut pijanych kierowców. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
Nowelizacja kodeksu karnego wprowadza min.
- likwidację kary 25 lat pozbawienia wolności;
- elastyczny wymiar kar do 30 lat pozbawienia wolności;
- karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia.
Zakaz warunkowego zwolnienia wobec osoby skazanej na karę dożywotniego pozbawienia wolności będzie możliwy w wypadku:
- czynu popełnionego po wcześniejszym prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na dożywotnie pozbawienie wolności albo pozbawienie wolności na co najmniej 20 lat;
- gdy charakter i okoliczności czynu oraz postępowanie i charakter sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Nowelizacja kodeksu karnego wprowadza również zmiany w zakresie dyrektyw wymiaru kary, o których mowa w art. 53 k.k. Nowy art. 64a k.k. reguluje zaś kwestię podwyższenia górnego ustawowego zagrożenia karą.
Reforma prawa karnego przewiduje również zmiany w zakresie przedawnienia przestępstw, polegające m.in. na:
- wydłużeniu okresu przedawnienia karalności za zabójstwo z 30 do 40 lat;
- zwiększeniu liczby przestępstw niepodlegających przedawnieniu (np. zgwałcenie dziecka lub zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem).
Po zmianach w kodeksie karnym, na wniosek pokrzywdzonego, sąd orzeknie:
- zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- zakaz kontaktowania się z określonymi osobami,
- zakaz zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,
- nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności.
Zmiany w karaniu nieletnich sprawców przestępstw
Nieletni, którzy po ukończeniu 14 lat, a przed ukończeniem 15 lat, dopuszczą się czynu zabronionego określonego w art. 148 § 2 lub 3 k.k., będą mogli odpowiadać na zasadach określonych w k.k., jeżeli:
- okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają oraz
- zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że stosowanie środków wychowawczych lub poprawczych nie jest w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.
Wyższe kary za najcięższe przestępstwa
Nowelizacja kodeksu karnego zdecydowanie zaostrza odpowiedzialność karną wobec sprawców przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu, wolności seksualnej i własności.
Mowa tu o takich przestępstwach, jak:
- spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
- bójka i pobicie;
- rozbój;
- zgwałcenie dziecka;
- zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem;
- zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci ofiary;
- gwałt na kobiecie ciężarnej;
- gwałt z posługiwaniem się bronią;
- gwałt z nagrywaniem przebiegu czynu;
- kierowanie grupą terrorystyczną.
Źródło: https://www.profinfo.pl/blog/nowelizacja-kodeksu-karnego/
Nowe kwoty dofinansowania z NFZ i PFRON do aparatów słuchowych w 2023r.
Od 2023 roku na aparat słuchowy (wewnątrz i zewnątrzuszny) na przewodnictwo powietrzne otrzymać można 1 050 zł na każde ucho, w którym niedosłuch przekracza 40dB HL; aparat słuchowy na przewodnictwo kostne – 2 100 zł na ucho z niedosłuchem przekraczającym 40dB HL; indywidualna wkładka douszna – kwota 50 zł.
Źródło: https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=DOFINANSOWANIE+DO+APARAT%C3%93W+S%C5%81UCHOWYCH