Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2024.1061 t.j. z dnia 2024.07.17 kwestie umów dotyczących spadku.
Zgodnie z polskim prawem, umowa dotycząca spadku po osobie żyjącej jest co do zasady nieważna. Wyjątkiem od tej zasady jest umowa zrzeczenia się dziedziczenia, która pozwala na wcześniejsze uregulowanie kwestii spadkowych między przyszłym spadkodawcą a spadkobiercą ustawowym.
KIEDY MOŻNA ZAWRZEĆ UMOWĘ?
Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby uważa się w razie wątpliwości za zrzeczenie się pod warunkiem, że ta osoba będzie dziedziczyć.
UWAGA! Zrzeczenie się dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku w całości lub w części. Taka możliwość została wprost przewidziana w przepisach niedawno.
UCHYLENIE UMOWY – czy możliwe?
Zrzeczenie się dziedziczenia może być uchylone przez umowę między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego
CO ZE ZSTĘPNYMI SPADKOBIERCY?
Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. § 2.
WAŻNE! Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.
PODSUMOWANIE:
Umowy o zrzeczenie się dziedziczenia zazwyczaj zawiera się w sytuacjach, gdy strony chcą jasno uregulować przyszłe kwestie spadkowe, unikając potencjalnych konfliktów rodzinnych lub niepewności dotyczącej dziedziczenia. Typowe przypadki to:
- Uzgodnienia rodzinne dotyczące podziału majątku
Rodziny często decydują się na takie umowy, gdy chcą przekazać majątek określonym osobom, wyłączając z dziedziczenia innych spadkobierców ustawowych. Na przykład jedno z dzieci zrzeka się spadku na rzecz rodzeństwa w zamian za rekompensatę w trakcie życia rodzica. - Ograniczenie prawa do zachowku
Zrzeczenie się prawa do zachowku może być korzystne w przypadku, gdy spadkodawca planuje przekazać cały majątek konkretnej osobie, bez konieczności wypłaty zachowku innym ustawowym spadkobiercom. - Skomplikowane relacje rodzinne
Umowa może być zawierana w rodzinach, w których relacje są napięte, aby w przyszłości uniknąć konfliktów między spadkobiercami. - Planowanie majątku w przypadku przedsiębiorców
Przedsiębiorcy często wykorzystują tę formę umowy, by zabezpieczyć interesy firmy i wykluczyć osoby, które nie są zainteresowane lub zdolne do kontynuowania działalności. - W przypadku majątku o dużej wartości
W przypadku dużych majątków umowa może służyć zabezpieczeniu interesów wybranych spadkobierców i uniknięciu skomplikowanego dzielenia się majątkiem po śmierci spadkodawcy.
Zawarcie takiej umowy zawsze wymaga dokładnych ustaleń między stronami i co najważniejsze- sporządzenia jej w formie aktu notarialnego, aby była prawnie skuteczna.
Źródło: – ustawa dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2024.1061 t.j. z dnia 2024.07.17)