Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2024.1061 t.j. z dnia 2024.07.17) regulują nie tylko kwestie dziedziczenia, ale także sytuacje, w których spadkobierca nie zdążył podjąć decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przed swoją śmiercią. Taką sytuację określa się mianem transmisji prawa do złożenia oświadczenia spadkowego, która została uregulowana w art. 1017 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z tym przepisem jeżeli przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku spadkobierca zmarł nie złożywszy takiego oświadczenia, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone przez jego spadkobierców. Termin do złożenia tego oświadczenia nie może się skończyć wcześniej aniżeli termin do złożenia oświadczenia co do spadku po zmarłym spadkobiercy.
Skutki prawne transmisji
- Przeniesienie uprawnienia – Spadkobiercy zmarłego nie tylko dziedziczą po nim jego majątek, ale także otrzymują prawo do złożenia oświadczenia dotyczącego spadku, który sam miał odziedziczyć.
- Nowy termin na decyzję – Termin do złożenia oświadczenia nie może skończyć się wcześniej niż termin do złożenia oświadczenia co do spadku po zmarłym spadkobiercy. Daje to nowym spadkobiercom czas na analizę sytuacji prawnej i podjęcie świadomej decyzji.
- Możliwość oddzielenia decyzji – Spadkobiercy mogą złożyć niezależne oświadczenie zarówno w sprawie spadku po swoim bezpośrednim spadkodawcy, jak i w sprawie spadku, który ten miał odziedziczyć. Po to jednak, by móc decydować o spadku, co do którego spadkodawca nie zdążył się określić – muszą złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku po tym spadkodawcy.
Znaczenie praktyczne
Transmisja prawa do złożenia oświadczenia ma istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadku skomplikowanych sytuacji rodzinnych lub spadków obciążonych długami. Pozwala ona nowym spadkobiercom na świadome podjęcie decyzji, uniknięcie niekorzystnych konsekwencji związanych z dziedziczeniem długów oraz zachowanie prawidłowej kolejności dziedziczenia.
Podsumowując, art. 1017 k.c. zabezpiecza interesy spadkobierców, umożliwiając im przejęcie decyzji, której nie zdążył podjąć ich spadkodawca. To istotne rozwiązanie prawne, które pozwala na uporządkowanie kwestii sukcesji i uniknięcie potencjalnych problemów prawnych w zakresie dziedziczenia.
Źródło:
– ustawa dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2024.1061 t.j. z dnia 2024.07.17).